Effectief omgaan met macht op de werkplek is een uitdaging. Waar (samen)gewerkt wordt, zijn er altijd machtsverhoudingen. Superbelangrijk is wel om inzicht te krijgen in hoe deze verhoudingen eruit zien. Denk aan de invloed die je als leidinggevende hebt door bepaalde beslissingen te nemen of de mate van controle die je uitvoert over het werk van collega’s. In dit blog lees je waar je tegenaan kan lopen binnen een machtspositie en geef ik praktische tips hoe hiermee om te gaan.
De rol en het nut van macht op het werk
Macht in het werkveld vertelt je hoeveel controle je hebt over belangrijke werkzaamheden én ook over mensen. Elke medewerker heeft een mate van macht vanuit de functie die diegene bekleed. Zit iedereen op de juiste stoel, dan gebruikt diegene dus die macht vanuit diens expertise; om doelen te bereiken en gewoonweg het werk goed te kunnen uitvoeren. Zo bepaalt een directeur wat je kan verdienen en controleert een leidinggevende van de afdeling het functioneren van zijn team. Macht moet dus nuttig zijn, al is de manier waarop je daarmee omgaat van invloed op de onderlinge samenwerking en werksfeer. Zet je jouw machtspositie op een positieve manier in, dan levert dat vooral gedreven, positieve en gemotiveerde medewerkers op, inclusief jezelf.
Wanneer gezag en macht zorgen voor onvrede en stress
Machtsverhoudingen kunnen nogal eens voor wat wrijving zorgen op het werk.
Neem nou deze voorbeelden:
Steeds meer met tegenzin werken door toegenomen bureaucratie
Door een nieuw werkbeleid moeten werknemers zich steeds meer verantwoorden met allerlei in te vullen formulieren. Er is steeds minder tijd over voor het werk waar de werknemers daadwerkelijk voor zijn aangenomen. Het onderzoek van CNV liegt er niet om: werkgevers voeren bij één op de drie werknemers meer controles uit.
Het gevoel als team geen inspraak te hebben
Een manager die alles zelf wil beslissen en niet openstaat voor aangedragen ideeën, waardoor teamleden zich gepasseerd voelen. Vooral omdat de beslissingen ook gaan over de inhoud van hun werk, waar hun kennis en ervaring ligt.
Niet uitgedaagd worden op werk door strakke regels
Een zodanig strak werkbeleid hebben waar niet van mag worden afgeweken, waardoor medewerkers het gevoel hebben verstikt te worden en hun creativiteit niet kwijt kunnen. Hierdoor kan een sleur ontstaan in het werkleven.
Onzekerheid door micromanagement
Wanneer je vanuit jouw functie bepaalde verantwoordelijkheden wilt oppakken, maar het management zich constant tegen elk klein dingetje aan bemoeit. Micromanagement kan voor onmacht en onzekerheid zorgen bij iemand die autonoom kan en wil werken.
Het nooit goed genoeg doen
In een werkomgeving werken, waar het management het personeel alleen weet te vinden als er iets niet goed is gegaan of beter kan. Het ontbreekt aan positieve feedback. Hierdoor voert stress en negativiteit op de werkvloer de boventoon.
‘The measure of a man is what he does with power’. (Plato)
Dergelijke machtssituaties zorgen voor onder andere:
- Een hogere werkdruk.
- Bewijsdrang.
- Verminderde werktevredenheid en dus een groter verloop.
- Demotivatie.
- Ongehoord voelen.
- Slechte samenwerking en sfeer.
- Langdurige stress met kans op een burn-out.
- Slechter functioneren.
Gebruik je macht vanuit de juiste intenties
Om een gezonde machtsdynamiek op de werkplek te bevorderen, is het essentieel dat je er voorzichtig en bewust mee omgaat. Ongeacht of je nu een werknemer of directeur bent. Wanneer je macht ziet als een tool die je op een positieve wijze helpt met het behalen van je doelen met oog voor jouw omgeving, dan zet je het in met de juiste intentie.
Realiseer je dat je met jouw aanwezigheid altijd en overal wel onbewust invloed hebt op jouw omgeving. Met wat je doet of juist laat, privé en op werk. En invloed is macht. Ook voor jezelf opkomen naar een collega of manager, is macht!
De kracht zit hem in jouw zelfkennis; jouw competenties, ervaring en in de groei die je maakt. Zit je in je kracht, dan weet je wat je te doen staat, hoe je om moet gaan met meer of minder verantwoordelijkheden en te nemen beslissingen binnen jouw functie. En hoe dit zich ontvouwt in de samenwerking met collega’s en/of (mede) leidinggevenden.
6 tips voor een gezonde werkomgeving om effectief om te gaan met macht
1. Communiceer open en eerlijk
Als je het gevoel hebt dat iemand macht over je uitoefent op een negatieve manier of juist moeite heeft met hiërarchie, maak dit dan bespreekbaar.
2. Stimuleer het geven en krijgen van feedback
Heb niet alleen oog voor verbeterpunten op de werkvloer, maar ook voor de kwaliteiten van medewerkers. Spreek ook die uit. Dat geeft zelfvertrouwen en motivatie.
3. Sta open voor input
Een betrokken team krijg je door naar elkaar te luisteren en naar ieders mening te vragen, ook op beleidsniveau. Zo voelen zij zich gehoord en wordt hun kennis meegenomen in besluitvorming.
4. Stel grenzen
Weet van jezelf wat je waard bent en wat je in je hebt. Laat je niet intimideren, maar geef juist je grenzen aan.
5. Heb en geef vertrouwen
Laat zien dat je werk zelfstandig toevertrouwt aan jouw collega of werknemer en jij je hier niet onnodig in mengt. Het bevordert een gevoel van verantwoordelijkheid.
6. Luister naar je team(leden)
Door naar je medewerkers of collega’s te luisteren, kun je ze beter begrijpen. Dit schept begrip, vertrouwen en respect.
Worstel jij met jouw machtspositie?
Voor directie en management die hun leiderschapskwaliteiten optimaal willen inzetten bieden wij executive coaching aan. Wil je werken aan harmonie in jouw team? Dan is er de teamtraining waarbij we jouw team naar een hoger niveau tillen.
Over Miranda Hogervorst
StartValue staat klaar om individuen en teams te ondersteunen bij stress, angst, burn-out, loopbaanvraagstukken en organisatievraagstukken. Met ruim 27 jaar ervaring heb ik een passie ontwikkeld voor menselijke ontwikkeling. Mijn aanpak is gebaseerd op empathie, luisteren en reflectie. Ik ben trots op onze kernwaarden van betrokkenheid, kwaliteit en autonomie.
Ik ben begonnen als jobcoach en later doorgegroeid tot directeur-bestuurder. Dankzij mijn levenservaring en werkervaring maak ik gemakkelijk verbinding op alle niveaus en ga ik ingewikkelde vraagstukken niet uit de weg. Het is mijn missie om mensen te coachen bij het overwinnen van stress, angsten en burn-out zodat zij meer vrijheid en blijheid ervaren.
